Balukiewicz Józef Tadeusz

BALUKIEWICZ JÓZEF TADEUSZ (1831-1907) malarz, nauczyciel.

Ur. w 1831 w Warszawie, syn Antoniego i Anieli z domu Dymek. W latach 1846-1852 studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Swoje prace wystawiał w 1858 na Wystawie Krajowej Sztuk Pięknych w Warszawie, wcześniej, w 1856 w Galerii Hirszla wystawił pracę Dożynki. Był jednym z pierwszych uczestników i działaczy Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (zał. 1860), na wystawach którego prezentował swoje prace w latach 1861, 1862, 1869, 1870, 1872, 1874 i 1876 (Portret mężczyzny, Część kaliskiego parku widziany[!] ze środkowego wału). W 1874 objął posadę nauczyciela rysunków w Szkole Realnej w Kaliszu. Później, aż do roku 1907 uczył kreślarstwa i rysunków także w kaliskim Gimnazjum Żeńskim.

Malował obrazy historyczne, rodzajowe i religijne oraz portrety (m.in. rodziców S. Szolc-Rogozińskiego). Namalował Wizję św. Antoniego i Stygmatyzację św. Franciszka dla ołtarzy w kościele OO. Franciszkanów w Kaliszu. W 1895 wykonał polichromię Kaplicy Żołnierskiej w kościele Poreformackim (obecnie SS. Nazaretanek) w Kaliszu. B. przypisuje się wykonanie kopii obrazu Bonifacego Jatkowskiego z 1715 Adoracja Matki Boskiej przez św. Paschalisa z panoramą Kalisza w tle). Zajmował się także konserwacją obrazów, w 1881 restaurował obraz Św. Stanisława w kościele OO. Franciszkanów w Kaliszu, a w 1892 obraz Madonny Ab igne w kaliskiej kolegiacie.

Rysunki B. ukazały się w Kłosach: Changarnier Mikołaj, gen. (1870), Dowódcy armii francuskiej (1870), Dowódcy armii niemieckiej (1870), Godebski Cyprian (1871), Grottger Artur (1871), Napoleon III, cesarz (1870), Święta Rodzina (1870), Turski Jan Kanty (1870), Wieniawski Antoni (1869), Wilhelm (1870) i Tygodniku Ilustrowanym: Chata pod śniegiem (1871), Żochowski Feliks (1868).

W 1966 w krużgankach klasztoru OO. Franciszkanów zorganizowano wystawę obrazów B. ilustrującą tysiącletnie dzieje Polski, m.in. Złoty Wiek, Unia Polski z Litwą. Prace B. przechowywane są w zbiorach Muzeum Narodowego (Dożynki, 1855; Fragment płaskorzeźby z fryzem akantowym, 1848; Chrystus przed drzwiami domu celnika, 1852; Powrót syna marnotrawnego, 1852), Muzeum Historycznego w Warszawie (Kościół NMPanny na Lesznie, Rozbiórka kościoła św. Klary i klasztoru Bernardynek, Rynek Nowomiejski), w Muzeum w Radomiu (Portret w. ks. Mikołaja Mikołajewicza).

Zmarł 11 IX 1907 w Kaliszu, pochowany został na cmentarzu miejskim.

WSB (Dymkowska J.); Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy. T. 1 Wrocław 1971 (Melbechowska-Luty A.); Grajewski L., Bibliografia ilustracji w czasopismach polskich XIX i pocz. XX w. (do 1918 r.). Warszawa 1972 s. 27. - Dymkowska J., Józef Balukiewicz. Zapomniane palety, Południowa Wielkopolska 1980 nr 10. - Gazeta Kaliska 1907 nr 216.

dr Ewa Andrysiak