Pacholski Stanisław

PACHOLSKI STANISŁAW (1884-1945) pseud. Zeus (Cojs), dyrektor gimnazjum.

Wielkopolanin, absolwent uniwersytetu niemieckiego, na którym studiował filologię klasyczną. Uczył łaciny i języka niemieckiego. W l. 1916-31 dyrektor Miejskiego Gimnazjum Filologicznego (od 1923 Państwowe Gimnazjum Humanistyczne im. A. Asnyka), jako dyrektor zachował zajęcia dydaktyczne z klasą maturalną (łacina). W 1929 wprowadził szkolne mundurki z kurtkami ozdobionymi na kołnierzu srebrnymi lub złotymi odznakami wysokości uczęszczanej klasy. Wobec niechętnego stosunku do wypadków majowych (1926) nie skorzystał z propozycji objęcia stanowiska kuratora okręgu szkolnego łódzkiego. W II 1932 na podstawie pisma z Ministerstwa Oświaty zawieszony w czynnościach dyrektora gimnazjum ze skutkiem natychmiastowym bez podania przyczyny (obrona uczniów, którzy zorganizowali w parku kaliskim wiec na poparcie protestów studenckich przeciwko polityce ministra oświaty). Sprawa odwołania dyrektora P. miała oddźwięk w prasie kaliskiej, m.in. na łamach ABC Kaliskiego (1932) ukazał się szereg artykułów uczniów i wychowanków w obronie dyr. (Uznanie i cześć od młodzieży dla p. Dyr. St. Pacholskiego - nr 81/82, Byli wychowankowie Gimnazjum im. Asnyka o swoim Dyrektorze - nr 90, Do J. Wielmożnego Pana Dyrektora Stanisława Pacholskiego. List otwarty - nr 91, Abiturienci gimn. A. Asnyka w hołdzie p. dyr. Stan. Pacholskiemu - nr 91). Powrócił do pracy w szkolnictwie w XI 1932, mianowany prof. gimnazjum żeńskiego w Płocku.

Prawicowy demokrata, prezes endeckiego Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych. Był członkiem Muzeum Ziemi Kaliskiej. Działał w Towarzystwie Biblioteki i Czytelni Publicznej im A. Mickiewicza w Kaliszu, w X 1927 został jego wiceprezesem. W 1924 został radnym Rady Miejskiej w Kaliszu kandydując z listy Polskiego Społecznego Zjednoczonego Komitetu Wyborczego. Był członkiem zarządu zawiązanego w X 1929 w Kaliszu Koła Związku Obrony Kresów Zachodnich.

Uwięziony przez hitlerowców zginął śmiercią męczeńską w 1945, spalony żywcem w łódzkim Radogoszczu.

Łączkowska F., Biblioteka Publiczna im. A. Mickiewicza w Kaliszu. W: Kaliska Jednodniówka Listopadowa. Kalisz 1928 s. 18; Pniewski T., Kalisz z oddali. Kalisz 1988 s. 54-58; Szkoła kaliska. Dzieje I Liceum Ogólnokształcącego... Kalisz 1993 s. 121-122. - Jakimi słowami młodzież szkolna żegna swego ukochanego dyr. St. Pacholskiego, ABC Kaliskie 1932 nr 49; Muzeum Ziemi Kaliskiej, Gazeta Kaliska 1922 nr 242 s. 2; P. dyr. Pacholski powołany do służby czynnej w szkolnictwie, ABC Kaliskie 1932 nr 339; Werner J., Żardecki J., To oni nas uczyli, Kaliszanie w Warszawie 1993 s. 28-29. - ABC Kaliskie 1929 nr 279 ; Goniec Kaliski 1924 nr 10 s. 2, nr 19 s. 3.

dr Ewa Andrysiak