|
Adam Asnyk |
 |
|
|
Adam Asnyk |
|
|
Adam ASNYK ( kryptonim: EL...y, pseudonim: Jan Stożek ), poeta, dramaturg, publicysta. |
Poeta uczestniczył w częstych wycieczkach w Tatry i odbył podróże do Włoch,
Tunisu, Algieru (1888), na Cejlon i do Indii (1894). Opracował Jerzy Bielawski |
Kalisz w życiu i twórczości Adama Asnyka
W latach dzieciństwa i młodości Adama Asnyka Kalisz, miasteczko liczące niespełna 12 tysięcy mieszkańców, podupadłe względem gospodarczym, nawiedzanymi klęskami (pożary, epidemie), stanowi jednak poważny ośrodek życia kulturalnego. Zjeżdżają w tym czasie do Kalisza artyści nie tylko krajowej ale i europejskiej sławy. W roku 1855 bawi tu Apolinary Kątski wybitny skrzypek, w roku 1857 dwukrotnie koncertują bracia Józef i Henryk Wieniawscy, kilkakrotnie odwiedza Kalisz Kazimierz Łada znany autor kujawiaków. Miejscowe siły występowały w często urządzanych koncertach muzycznych. Dużym powodzeniem cieszył się wśród publiczności i zdobywał wielkie pochwały teatr amatorski. Grywano przeważnie sztuki autorów polskich, więc Bogusławskiego, Fredry, Korzeniowskiego, Ładnowskiego, Skarbka. Poczynając od raku 1800, w którym zespół Teatru Narodowego Wojciecha Bogusławskiego po raz pierwszy wystąpił w Kaliszu, miasto co roku gościło w swych murach artystów scen warszawskich i krakowskich. Do roku 1858 posiadał Kalisz własny budynek teatralny, który spłonął doszczętnie, i odtąd przedstawienia musiały odbywać się w sali Hotelu Polskiego lub u Förstera w parku. Głównym ośrodkiem życia towarzyskiego skupiającym górne sfery miasta była w tym czasie Resursa Kaliska, gdzie urządzano bale i zabawy. Poza tym ziemianie i bogaci kupcy zbierali się u Förstera, w Hotelu Berlińskim, u Szymanowskiego i w cukierni Rufina Wągrowskiego w Rynku. Rzemieślnicy schodzili się po całodziennej pracy do tzw. bawarni porozrzucanych po całym mieście i na przedmieściach. W mieście kwitły żywe tradycje walk narodowo-wyzwoleńczych. Kalisz brał czynny udział w powstaniu listopadowym, miał dwóch przedstawicieli w rządzie Narodowym, a piechota i jazda kaliska odznaczyły się w bitwie pod Warszawą. W roku 1848, gdy w Księstwie Poznańskim twarzą się oddziały polskie i Mierosławski staje na czele siły zbrojnej, Kalisz choć oddzielony kordonami, bierze w wielkich wydarzeniach historycznych udział, a młodzież nie bacząc na pogróżki, przedziera się tłumnie do Pleszewa, do wojska polskiego. W roku 1863 oddziały powstańcze walczą po wszystkich zakątkach ziemi kaliskiej. Tak wyglądają stosunki w mieście gdy w kilka lat po klęsce roku 1830 osiedla się w Kaliszu przybyły z zesłania ojciec poety, Kazimierz Asnyk, uczestnik powstania listopadowego. Jak pisze poeta w swej autobiografii, ojciec jego na przekór ówczesnym pojęciom fałszywej i wojskowej pychy zabrał się energicznie do kupiectwa. Otworzył w Kaliszu sklep ze skórami a wkrótce potem hotel i wraz z doktorem Stańczukowskim - wielkim przyjacielem rodziny - pierwszą w mieście księgarnię połączoną z czytelnią. Kazimierz Asnyk w chwilach wolnych uczył syna musztry i zaprawiał do rygoru wojskowego. Swoją marsową powierzchownością, pod którą kryła się wielka dobroć, imponował dziecinnej wyobraźni. Z tkliwą, serdeczną, głęboką miłością otaczała wątłego jedynaka matka, osoba wrażliwa, delikatna, która wywrze decydujący wpływ na ukształtowanie się postawy życiowej poety. Ona uczyła go początków nauki i gry na fortepianie. O ma tce Asnyka pisze Kotarbiński:
O tym, j ak Asnyk kochał rodziców, świadczyć może późniejsza korespondencja z ojcem, stanowiąca . wzór przywiązania, szacunku i miłości synowskiej.Namiętnością młodego chłopca stały się książki, które czerpał z księgarni ojca. Były tam dzieła wielkiego romantyzmu, których idee walki narodowo-wyzwoleńczej ożywiały młode pokolenie. Mickiewicz i Słowacki kształtowali młodość Asnyka. Troskliwa matka wzięła domowego nauczyciela, który przygotował chłopca do czwartej klasy. W domu Asnyków panowała atmosfera na wskroś patriotyczna. Docierały echa wielkich wydarzeń roku 1845 i 1848. Zachował o nich poeta takie wspomnienie umieszczone w autobiografii:
W roku 1849 oddali rodzice Asnyka do Wyższej Szkoły Realnej w Kaliszu, która mieściła się w tym samym gmachu, gdzie obecne Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka. W tym czasie inspektorem, szkoły był Karol Beithel, ogromnie ceniony przez młodzież jak i ogół mieszkańców Kalisza. Beithel dbał o rozwój umysłowy i moralny młodzieży, rozwijał w uczniach umiłowanie wiedzy i poczucie swych obowiązków, śpieszył z pomocą uczniom biednym. Nauczycielami Asnyka byli: Albin Dąbrowski, Wincenty Gajewski, Sylwester Kinicki, Jan Kluczewski, Jan Kowalski. Młodzież była wychowywana w poszanowaniu dla tradycji walk o wolność i niepodległość ojczyzny.
Jak zaznacza w swej autobiografii, pisał wiersze i tłumaczenia, między innymi tłumaczył ,,Burgrafów" Wiktora Hugo. Pobyt w domu nie trwał długo. W roku 1857 Asnyk opuszcza już na zawsze Kalisz i wstępuje do świeżo otwartej w Warszawie Akademii Medyko-Chirurgicznej. Jego czynny udział w pracach przygotowawczych do powstania styczniowego, współpraca z czerwonymi, działalność członka wrześniowego Rządu Narodowego, udział w walce 1863 roku, głębokie przeżycie klęski - świadczą o atmosferze uczuć patriotycznych wyniesionych z domu rodzinnego i kaliskiego środowiska. Hasła walki narodowo-wyzwoleńczej, uznanie dla bohaterstwa i ofiarności uczestników powstania, silny protest przeciw godzeniu się z niewolą - znajdowały częsty wyraz w twórczości poety. W wierszu W 25 rocznicę... tak określi Asnyk po latach rolę roku 1863 w życiu narodu:
Asnyk wcześnie zaczyna swą twórczość poetycką. W Muzeum Kaliskim znajduje się oryginał wiersza 11-letniego poety. Dla doktora Walentego Stańczukowskiego, przyjaciela rodziców, napisał Asnyk wierszowane powinszowanie imienin i dołączył do niego dowcipny wierszyk p.t. ,,Krowa i rzeźnik*) W roku 1897 w Wędrowcu zostały ogłoszone drukiem trzy utwory młodzieńcze poety: ,,Z powinszowaniem Imienin" - krótki wiersz, napisany przez poetę w 12 roku życia na uroczystość imienin kierownika pensjonatu, wyraża uczucia młodocianego ucznia dla zasług wychowawcy. W 15 roku życia na brulionie zadań łacińskich napisał poeta bardzo poważny w tonie wiersz zaczynający się od słów ,,Choć me miano jest zniszczenie". W roku 1855 siedemnastoletni Asnyk pisze w Kaliszu wiersz Cieniom Malczewskiego, w którym składa hołd twórcy Marii. Zestawia ją z "Konradem Wallenrodem" i "Dziadami" wyrażając przekonanie, że przyszłość należycie doceni zapomnianego poetę. Kazimierz Koszutski w swych wspomnieniach o Asnyku, drukowanych w roku 1897 po śmierci poety, opowiada o wielkiej skromności Asnyka, który przebywając w Paryżu w roku -1860 w towarzystwie Karola Balińskiego i Bohdana Zaleskiego, którzy czytali swe wiersze, nie dał poznać, że sam także tworzy. Dopiero, jak stwierdza Koszutski, Asnyk dyktując mu w roku 1865 "Sen grobów", napomkną, że wiele dawniejszych swych wierszy rzucił w kominek. W roku 1868 ukazała się we lwowskim Dzienniku Literackim Legenda pierwszej miłości - wiersz, w którym autor z perspektywy już kilkunastu lat z humorem potraktuje swój pierwszy zawód miłosny 15-letniego ucznia szkoły realnej w Kaliszu. W lekkiej, wytworne j satyrze, ośmieszającej pustkę i lekkomyślność lalek salonowych wspomni swój sentyment do starszej od siebie o dwa lata Walerii Nawrockiej. W tym samym roku ukazał się również w Dzienniku Literackim wiersz Echo kołyski, w którym znalazło wyraz serdeczne przywiązanie poety do matki. Asnyk z rozrzewnieniem wspomina beztroskie dzieciństwo, pieszczoty matki, piosenki przez nią śpiewane, ową atmosferę pogody i uśmiechu, która go otaczała. Wśród wierszy ofiarowanych przez poetę Anieli Grudzińskiej w Szczawnicy 1868 roku ("Gdybym był młodszy", "Z podróży Dunajcem", "Karmelkowy wiersz") znajduje się wzruszający sonet zaczynający się od słów: Kiedym Cię żegnał usta me milczały. I nie wiedziałem, jakie słowo rzucić. Asnyk w słowach pełnych bolesnej rezygnacji i tęsknoty za rodzinnym miastem skarży się ukochanej: "Dam mój daleko i nie mogę wrócić". Jako uczestnik powstania styczniowego i członek Rządu Narodowego miał do Kongresówki drogę zamkniętą. Rodzice poety dopiero około roku 1870 przenieśli się do Krakowa. Asnyk pisząc o dalekim domu, myślał o Kaliszu. W przepięknym wierszu Rodzinnemu miastu napisanym na prośbę przyjaciela Adama Chodyńskiego, drukowanym po raz pierwszy w Kaliszaninie 7 lutego 1870 roku sięgnął Asnyk do kraju lat dziecinnych. Poeta ze wzruszeniem wita rodzinny gród, stare w kasztanowe aleje parku, mury szkolne, przenosi się do miejsce, gdzie niegdyś żywiej serce biło:
Po gorzkich zawodach życiowych (klęska powstania, konieczna rozłąka z rodzicami, nieszczęśliwa miłość do Anieli Gruzińskiej), sięga pamięcią do najszczęśliwszych momentów w swym życiu.
Podobny temat co w Rodzinnemu miastu występuje w wierszu ,,Powrót do domu, ogłoszonym w roku 1875, który jak twierdzi Chrzanowski, należy odnieść do wcześniejszego okresu. Występuje w nim motyw smutnego wędrowca odwiedzającego dawno opuszczone miejsca rodzinne. W opisie krajobrazu witanego ze wzruszeniem przez podróżnego, odnajdujemy motywy charakterystyczne dla okolic Kalisza: wysmukłe topole, brzozowy lasek, olszyny, wierzby płaczące. Cała przeszłość staje przed wędrowcem jak żywa. Podróże zagraniczne do Niemiec, Włoch, Szwajcarii, piękne widoki Zakopanego, Szczawnicy, Krynicy, gdzie przebywał po powrocie do kraju, nie zatarły w jego pamięci prostego krajobrazu ziemi kaliskiej. W Śnie grobów taki oto znajdujemy obraz parku kaliskiego, Starego Miasta, Zawodzia:
Jak stwierdza Chrzanowski, jedną z charakterystycznych właściwości liryki Asnyka jest rzewna tęsknota za młodością. W takich wierszach, jak "Szczęśliwa młodość", "Za moich młodych lat", "Młodości sen" "Przy kominku" brzmi często żal za utraconym szczęściem młodości. W przeszłość, w dziecinne lata zwraca poeta tęskne i smutne spojrzenie, odtwarza obraz świata, który minął, zapisując się w pamięci żywym wzruszeniem. Te wiersze liryczne poświęcone wspomnieniom rodzinnych stron i lat dzieciństwa tchną wielką prawdą, szczerością i prostotą słowa. Później w korespondencji poety z ojcem w latach 1871-1885 Asnyk niejednokrotnie wspomina przyjaciół z terenu Kalisza. W każdym liście z tych lat przesyła serdeczne pozdrowienia dla doktora Adama Bogumiła Helbicha, byłego lekarza sztabowego z roku 1831, który początkowo praktykował w Kaliszu, stąd zapewne znajomość i przyjaźń z ojcem poety. Od roku 1867 doktor Helbich zamieszkał w Konarach w ziemi radomskiej, gdzie prawie stale przebywał u niego Kazimierz Asnyk, pomagając przyjacielowi w prowadzeniu gospodarstwa. W liście wspomina wspólnych znajomych i przy 29 sierpnia 1874 roku donosi poeta ojcu z radością o spotkaniu w Krakowie ze swoim przyjacielem i kolegą szkolnym, Adamem Chodyńskim. W innym liście z 21 lipca 1875 roku Asnyk wymieniając znajomych bawiących w tym czasie w Zakopanem, jak Pawlikowskich, Ordęgów. Tetmajera, wymienia także swego szkolnego kolegę z Kalisza, Gillera Agatona - wielkiego patriotę, członka Rządu Narodowego w roku 1863; w liście z 15 lipca 1881 kolegę szkolnego Rapackiego, zawołanego matematyka, którego 28 lat nie widział. Poza tym wspomina Asnyk znajome: panią Stańczukowską, panią Zawadzką z córką, panią Wojciechowską. Kaliszanie pamiętali zawsze o swym wielkim rodaku. Raciborski w Kronice Kalisza podaje, że w roku 1896 z okazji jubileuszu Asnyka grono przyjaciół poety w imieniu społeczeństwa kaliskiego ofiarowało mu album z widokami rodzinnego miasta w wykonaniu Edwarda Staweckiego z następującą dedykacją, napisaną przez Stefana Gillera, kolegę Asnyka z lat szkolnych:
Asnyk wzruszony tym dowodem, pamięci ze strony kaliszan, w pięknym liście pisanym na rok przed śmiercią, przesłanym na ręce Stefana Gillera w takich słowach wyrażał swój związek z macierzystym grodem.
W roku 1928 w 90 rocznicę urodzin poety II Zjazd Wychowanków szkół średnich kaliskich ufundował tablicę pamiątkową w gmachu Liceum im. Adama Asnyka z napisem zaczerpniętym z tekstu wiersza Do młodych:
W roku 1938 w setną rocznicę urodzin Adama Asnyka teatr kaliski wystawił komedię poety Bracia Lerche i wydał jednodniówkę p.t. Teatr Asnykowi. W bieżącym roku w związku z 60 rocznicą śmierci poety odbyła się w dniach 26 i 27 kwietnia sesja naukowa poświęcona życiu i twórczości Adama Asnyka. W Liceum im. A. Asnyka w Kaliszu mieszczącym się w tym samym gmachu co niegdyś szkoła realna, do której uczęszczał poeta, dokonano odsłonięcia pamiątkowej tablicy oraz urządzono wystawę obrazującą życie i twórczość wielkiego syna ziemi kaliskiej. W Muzeum Kaliskim znajduje się kilka pamiątek po Adamie Asnyku. Jest zdjęcie z widokiem dawnej ulicy Warszawskiej, dziś Świerczewskiego 14 domu, w którym urodził się i swe dzieciństwo spędził poeta. Jest to dawna kamienica Lessera, jak twierdzą starzy kaliszanie człowieka ogromnie kulturalnego, interesującego się literaturą i sztuką, który dumny był z tego, że w domu jego mieszkał wielki poeta. Z lat młodości Asnyka znajduje się wierszowanego powinszowania dla doktora Stańczukowskiego i bajeczka o krowie i rzeźniku, list poety do kolegi szkolnego Adama Chodyńskiego oraz najcenniejsza pamiątka - oryginał wiersza Rodzinnemu miastu. Poza tym widok domu w Krakowie przy ul. Łobzowskiej, w którym mieszkał i umarł Adam Asnyk, oraz zdjęcie poety na łożu śmierci. W czasie wojny zaginęła bardzo miła pamiątka po poecie - stary fotel drewniany, starannie przechowywany przez długie lata w rodzinie Lesserów, fotel, w którym siadywał Asnyk w latach młodości. Rozliczne studia oceniające twórczość Adama Asnyka, jak wypowiedzi Chrzanowskiego, Wóycickiego, Szypera nie dają jeszcze pełnego obrazu życia i twórczości wielkiego liryka polskiego pozytywizmu. Asnyk, poeta, który tak głęboko wzrusza, podnosi i uszlachetnia, czeka ciągle jeszcze na monografię i na większą popularyzację swej twórczości. On, który wierzył w pośmiertne uznanie u potomnych, w moc swej poezji nad sercami ludzkimi i w chwilach najostrzejszych ataków ze strony krytyków czy też obojętności społeczeństwa wyrażał przekonanie, że:
On, który w ,,Ociemniałym Tamyrisie" w słowach muz kojących smutek złamanego starca, taką pocieszał się nadzieją:
PROF. JANINA CHWILCZYŃSKA *) Opublikował je po raz pierwszy Mieczysław Leń w Nr 1 "Ziemi Kaliskiej".Miesięcznik regionalny "Ziemia Kaliska", Nr 4, sierpień 1957. |
|
Ryszard Stanisławski Ryszard Stanisławski, asnykowiec, maturzysta 1952 r., mgr inż. mechanik, zawodowo związany z kaliską Wytwórnią Sprzętu Komunikacyjnego, działa także w SIMP i NOT. |
|
Filatelistyka stanowi szeroką dziedzinę kolekcjonerstwa. Poprzez fakt gromadzenia znaków pocztowych daje ogromne możliwości ukazania wielu dziedzin, jak kultura, literatura, religia. Emisje znaczków pocztowych pozwalają na prezentację wybitnych osobistości wielu krajów. Są to przywódcy, święci, papieże, uczeni, pisarze. Spośród tych ostatnich swoje miejsce w filatelistyce zajął również poeta kaliski, Adam Asnyk. W latach osiemdziesiątych filateliści kaliscy dwukrotnie uczcili pamięć poety z grodu nad Prosną i umieścili jego podobiznę na znakach pocztowych. W dniu 7 czerwca 1981 roku odbyła się w Kaliszu II Ogólnopolska Narada Przewodniczących Kół Polskiego Związku Filatelistów. Z tej okazji wydano kopertę pamiątkową oraz stosowano okolicznościowy stempel pocztowy. Ilustracja na kopercie, wykonana w formie medalionu, ukazuje podobiznę Adama Asnyka opracowaną według rysunku Stanisława Fabijańskiego (1865-1947), zamieszczonego w "Świecie" w 1890 roku. Kasownik w kształcie prostokątnym zawiera podobiznę poety i napis informacyjny, z wkomponowanym stemplem dziennym. Podobiznę opracowano według rysunku Stanisława Witkiewicza (1851-1915). Stempel i kopertę projektował kaliski artysta plastyk, Andrzej Ozimina. Drugi stempel poświęcony patronowi naszej szkoły był stosowany w dniu 11 września 1988 roku z okazji 150. Rocznicy urodzin poety. Datownik w kształcie owalnym zawiera w otoku napis informacyjny. W części środkowej natomiast widnieje profil głowy Asnyka opracowany według płaskorzeźby z jego sarkofagu, znajdującego się na Skałce w Krakowie. Za sprawą Stowarzyszenia Asnykowców 2 sierpnia 1997 roku Poczta Polska wprowadziła do obiegu kartkę pocztową upamiętniającą 100. Rocznicę śmierci poety kaliskiego. Znak opłaty, wartości 50 gr., przedstawia portret Adama Asnyka według obrazu Kazimierza Pochwalskiego (1885-1940), imię i nazwisko poety oraz daty biograficzne: 1838-1897. W lewej połowie kartki umieszczono początek sonetu:
I faksimile podpisu poety. Poniżej: 100. /rocznica śmierci / Adama Asnyka. Autorem projektu jest artysta plastyk, Mieczysław Wasilewski. Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka podjęło też starania o emisję znaczka pocztowego z okazji 160. Rocznicy urodzin poety. Niestety Ministerstwo Łączności odrzuciło propozycję. Niemniej jednak XIV Zjazd Asnykowców, przypadający w roku jubileuszowym, został upamiętniony okolicznościowym stemplem pocztowym. Zawiera on fronton szkoły z napisem informacyjnym w otoku oraz miejsce i datę stosowania: Kalisz 1 / 12.09.1998. Stempel projektował asnykowiec, Krzysztof Oleksiak, artysta grafik z Torunia. Jerzy Bielawski Jerzy Bielawski, asnykowiec, maturzysta z 1960 r., polonista, bibliofil, filatelista. Współtwórca i redaktor naczelny kwartalnika "Filatelista Kaliski".
Wczesny poranek. Pociąg sapiąc wtacza się na małą stacyjkę, do której widoku tęskniłam od dawna. Wszystko otulone szczelnie białą watą mgły, dokładnie zacierającej kształty domów, drzew i ludzi. Gdyby nie znaki, które w ciągu wielu lat bezustannych w to miejsce powrotów stały się dla mnie znajome jak pierwsza czytanka: charakterystyczny zapach ostrego powietrza, bełkotliwy potok pod mostem, melodyjny zaśpiew w głosach ludzi, można by wątpić, że tuż obok budzą się ze snu góry, jedyne i niepowtarzalne. Przed z górą wiekiem przyjeżdżał tutaj inny mieszkaniec mojego miasta i być może spostrzegał to wszystko podobnie, choć pewne jest, że nie było jeszcze maleńkiej stacyjki, a na miejsce dojeżdżało się z Chabówki wynajętą furmanką, omnibusem lub pocztową karyjolką dowożącą gości do Nowego Targu, skąd wózkiem pocztowym za 1 złr. 20 cent. docierało się wreszcie około południa do Zakopanego. Jolanta Delura , Kalisia Nowa nr 8/99
Poet and playwright, pen name "El ...y" and others, born on
September 11, 1838 in Kalisz, died on August 2, 1897 in Kraków. He came
from a noble family. He studied at the Institute for Farming and Forestry in
Marymont (1856), at the Medical-Surgical Academy in Warsaw (1857-59) as well
as at the universities in Wrocław (1859-60), Paris (1861) and Heidelberg
(1861-62). He took part in the conspiratorial movement and in the January
Insurrection; during the years 1864-67 he lived abroad. In 1866 he obtained
a doctorate in philosophy in Heidelberg. After returning to his country he
lived in Lwów, and from 1870 in Kraków. From January 1882 he was the
editor of the Kraków daily newspaper "Reforma"
("Reform"), which was renamed "Nowa Reforma" ("New
Reform") in November of the same year, and for which he worked as the
responsible editor from December 1889 to January 1895. From 1884 he was an
alderman in Kraków. In 1889 he was elected a Member of the Galician
National Parliament. In 1890 he participated in the bringing home of Adam
Mickiewicz's ashes from Paris. He was one of the founders of the Folk School
Society in Kraków (1882). He went mountaineering in the Tatra Mountains and
was one of the first members of the Tatra Society. WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY POLSKIEJ |
|
Adam Asnyk
|
|
|
Twórcą i
sponsorem stron internetowych Ziemi Kaliskiej jest firma rodzinna -
Zakład Informatyki i Elektroniki MIKROSAT, |
Urodził się 11 września 1838
roku w Kaliszu. Był synem Kazimierza i Konstancji Zagórowskiej. Ojciec uczestnik
powstania listopadowego, po odbyciu zesłania, osiedlił sił w Kaliszu. Przyszły poeta
po ukończeniu szkoły średniej - 
Twórczość poetycka Adama Asnyka stanowi znamienny wyraz
świadomości pokolenia, z jednej strony wychowanego na literaturze romantycznej,
dominującej po upadku powstania listopadowego, z drugiej przeżywającego z autopsji
klęskę powstania styczniowego. Dlatego w pierwszym okresie poezja jego wyrażała
nastrój pesymizmu, wywołany losem wygnańców z ojczyzny. W poemacie "Sen
grobów" (1865) odsłonił romantyczne źródła niemocy i klęski. Dowodził w nim,
że poezja romantyczna i owe przez poetów złocone "sny grobów" zdołały
wychować pokolenie duchowo rozbite i nie zdolne do czynu. 
Se
Starając się bliżej poznać naszego patrona nie sposób nie wspomnieć o początkach, a
następnie rozkwicie jego twórczości jako poety. Przypada ona akurat na okres po upadku
Powstania 1863 roku, kiedy Asnyk ze względu na udział w ruchu konspiracyjnym,
wymierzonym przeciwko władzom carskim oraz udział w Rządzie Narodowym, zmuszony był
emigrować z Królestwa Polskiego do Galicji. Tam, mimo ucisku władz austriackich,
kwitło życie kulturalne sił twórczych polskiego narodu. Już w 1864 roku w
Dzienniku Literackim wydawanym we Lwowie, ukazuje się pierwszy poważniejszy utwór
Asnyka pt. Podróżni, uważany za jego debiut
literacki. Po nawiązaniu bliższych kontaktów z
redaktorami Dziennika Literackiego i Gazety Narodowej, Adam Asnyk przybywa 11
września 1867 roku do Lwowa na stałe. Związuje się z postępowym nurtem stronnictw
demokratycznych i zamieszkuje w budynku, gdzie mieściła się redakcja Gazety
Narodowej. Następnie przeprowadza się do własnego mieszkania przy ul. Sykstuskiej
550. Pisze wiersze i utwory literackie do Dziennika Literackiego oraz innych
tygodników, wydawanych we Lwowie i Krakowie. Tutaj pod pseudonimem El-y (poeta Mimoza)
powstają wiersze patriotyczne takie, jak Bez chaty, Toast w Poznaniu, sztuki
Gałązka Heliotropu i Walka stronnictw, powieść Panna Leokadia i
wiele innych, drukowanych w całości lub w części we wspomnianym Dzienniku
literackim. 
